Suriye'nin güneyindeki Dera’da 15 Mart 2011’de bir grup öğrencinin okul duvarına “Ey doktor (Beşar Esad) şimdi sıra sana geldi.” yazmasıyla başlayan halk hareketi, 8 Aralık 2024 sabahı yeni bir döneme kapı araladı. Bu sabah muhalifler, coşkun halk kitlelerinin desteğiyle Şam’da kontrolü ele geçirerek Baas Partisi’nin 61 yıllık iktidarını sonlandırdı.
27 KASIM'DA ÇATIŞMALAR BAŞLADI
Rejim karşıtı Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı gruplar, 27 Kasım sabahında Halep’in batı kırsalında rejim güçleriyle çatışmaya girdi.
HALEP'TEN ŞAM'A UZANAN SÜREÇ
Halep’te hakimiyet sağlayan muhalifler, hızlı bir ilerleme kaydederek önce İdlib, ardından Hama ve Humus’un kontrolünü ele geçirdi. Son olarak dün sabah başkent Şam da muhaliflerin denetimine geçti.
27 KASIM
- Rejim karşıtı Heyet Tahrir Şam (HTŞ), Halep’in batı kırsalında geniş çaplı bir operasyon başlattı. Kuptan Cebel’den harekete geçen HTŞ’ye diğer gruplar da destek verdi.
28 KASIM
- Rejim karşıtı silahlı gruplar, ele geçirdikleri bölgelerde Beşar Esad rejimine ait ağır silah ve askeri araçları kontrol altına aldı. Çatışmalarda rejim güçlerinden çok sayıda asker öldürülürken, onlarcası esir alındı.
- Esad rejiminin hakimiyetindeki Trimbe, Dadih, Keferbattih, Cubas, Şabur ve Mardih köyleri rejim karşıtı grupların kontrolüne geçti.
- Silahlı gruplar, Halep kentinin dış mahallelerine yalnızca bir kilometre mesafeye kadar ilerledi.
29 KASIM
- Rejim karşıtı gruplar, Suriye’nin kuzeybatısında bulunan İdlib ilindeki stratejik Serakib ilçesini kontrol altına aldı.
- Aynı gün, silahlı gruplar Halep kent merkezine giriş yapmaya başladı.
30 KASIM
- Halep'te rejim karşıtı silahlı gruplar, birçok mahallede hakimiyet kurarak kentin büyük bölümünü ele geçirdi.
- Halep Uluslararası Havalimanı, gün içinde Esad rejimi tarafından PKK'ya devredildi. Ancak akşam saatlerinde PKK/YPG ile çatışan rejim karşıtı gruplar, havaalanını kontrol altına aldı.
- Rejim karşıtı güçler, İdlib’in stratejik öneme sahip Maarratünnüman, Han Şeyhun ve Cercenaz ilçelerinde kontrolü sağladı.
- Münbiç-Halep yolu ve M4 kara yolu rejim karşıtı grupların denetimine geçti.
- PKK/YPG, Halep’in sanayi bölgesinin bulunduğu Şeyhneccar Mahallesi’ni rejimden aldı. Rejim güçleri ise Münbiç’in güney ve batısındaki Deyr Hafır, Meskene ve Kafseyi bölgelerini PKK/YPG’ye bıraktı.
- Han Şeyhun ilçesinin kontrolünü yeniden ele geçiren rejim karşıtı gruplar, İdlib genelinde Esad rejimine karşı üstünlük sağladı.
1 ARALIK
- Suriye Milli Ordusu (SMO), PKK/YPG'nin Tel Rıfat ile Suriye'nin kuzeydoğusu arasında terör koridoru oluşturma girişimine karşı Özgürlük Şafağı Operasyonu’nu başlattı.
- SMO, başlattığı operasyonda Tel Rıfat ilçe merkezinin tamamında kontrol sağladı.
- Suriye’nin güneyinde, Dürzi nüfusun yoğun olduğu Suveyda ilinde, Halep ve İdlib’in Beşar Esad rejiminden geri alınması dolayısıyla destek gösterileri düzenlendi.
- Humus ile Deyrizor illeri arasında yer alan ABD güçlerinin konuşlandığı Tenef bölgesinde, ABD destekli Suriye Özgür Ordusu, El-Bukemal ve Meyadin ilçelerine saldırılar gerçekleştirdi.
2 ARALIK
- Esad rejimi karşıtı silahlı gruplar, Halep ve İdlib illerindeki ilerlemelerinin ardından, Hama ilinde de 16 yerleşim bölgesini rejim güçlerinden geri aldı.
3 ARALIK
- ABD destekli terör örgütü PKK/YPG, Deyrizor ilinde Fırat’ın doğusundaki 7 köyde Esad rejimi güçleri ve İran destekli grupları bölgeden çıkarmak amacıyla saldırı başlattı.
- Beşar Esad rejimi ve Rusya’nın, 27 Kasım-2 Aralık tarihleri arasında Halep ve İdlib illerine düzenlediği saldırılarda 81 sivilin yaşamını yitirdiği, 304 sivilin yaralandığı bildirildi.
- Hama’nın kuzeyinde çatışan rejim karşıtı gruplar, Zor El Mahruka, Zor El Heysa, Zor Ebu Zeyid, Zor El Meselih, Zor Ec-Cedid ve Hattap yerleşimlerinin yanı sıra Nasiriye Tepesi’ni de kontrol altına aldı.
4 ARALIK
- Şam’ın Doğu Guta bölgesinde Esad rejimi, 15-47 yaş arasındaki eli silah tutabilen kişileri gözaltına aldı.
- Hama kent merkezine yaklaşık 5 kilometre mesafede rejim karşıtı silahlı gruplar, Esad rejimi güçleriyle çatışarak 20 köyde daha kontrolü ele geçirdi.
5 ARALIK
- Beşar Esad rejimi, başkent Şam’ın birçok bölgesinde reşit olmayanlar da dahil olmak üzere erkekleri zorla silah altına aldı.
- Hama ilinde, Esad rejimi karşıtı silahlı gruplar, kent merkezinin kontrolünü ele geçirdi.
6 ARALIK
- Humus ile Hama illerini birbirine bağlayan Resten otoban köprüsüne kimliği belirsiz uçaklar tarafından hava saldırısı düzenlendi.
- Rejim karşıtı gruplar, başkent Şam’a açılan stratejik önemdeki Humus ilinde Rasten ve Telbise ilçelerini ele geçirdi.
- İsrail ordusu, Suriye ile Lübnan arasındaki sınır kapılarına hava saldırısı düzenlediğini açıkladı.
- Humus ilinde ilerleyen rejim karşıtı silahlı gruplar, başkent Şam’a açılan stratejik önemdeki kent merkezinin iç kesimlerine ulaştı.
- Humus ve başkent Şam’a yönelik rejim karşıtı silahlı grupların baskısının artmasıyla, Suriye’nin Irak sınırındaki rejim ordusu bazı unsurlarını batıya kaydırmaya başladı.
- Suriye rejimi, Irak sınırındaki Deyrizor il merkezinin kontrolünü PKK/YPG terör örgütüne bıraktı.
- Şam’ın merkezindeki Radyo Televizyon binası ile Savunma Bakanlığı binalarına kamikaze drone saldırısı düzenlendi.
- Suriye’nin güneyindeki Dürzi nüfusun yoğun olduğu Suveyda ilinde silahlı yerel gruplar, Esad rejimi güçlerine kentten çıkmaları için 24 saat süre tanıdı.
7 ARALIK
- Esad rejimi güçlerine karşı ilerleyen gruplar, Şam’ın güney banliyölerine girmeye başladı.
- Humus ilinde, Esad rejimi karşıtı gruplar, başkent Şam’a açılan stratejik kent merkezine hakim oldu.
- Suveyda ilinde, nüfusunun çoğunluğunu Dürzilerin oluşturduğu muhalif yerel gruplar, il genelinde hakimiyet sağladı.
8 ARALIK
- Şam'da göstericilerin kilit öneme sahip yerleşkelere girmesiyle Esad rejimi, kentin kontrolünü büyük ölçüde kaybetti.
- Sednaya Hapishanesi'nde, rejimle özdeşleşen işkenceleriyle bilinen cezaevinde tutsaklar, göstericiler tarafından kurtarıldı.
- 1963'te iktidara gelen Baas Partisi'nin 61 yıllık kanlı iktidarı, 2011’de özgürlük talepleriyle başlayan halk hareketlerinin şiddetle bastırılmaya çalışılması sonucu patlak veren iç savaşta, başkent Şam’ın rejimin kontrolünden çıkmasıyla sona erdi.
- Başkent Şam’ın kontrolünün Esad rejimi karşıtı silahlı gruplar tarafından ele geçirilmesinin ardından, Suriye devlet televizyonunda yayımlanan bir videoda muhalifler, Esad’ın devrildiğini ve cezaevlerindeki tüm tutsakların serbest bırakıldığını duyurdu.
- 61 yıllık Baas rejiminin çökmesi ve Esad ailesi döneminin sona ermesinin ardından, Suriye’nin çeşitli kentlerinde Hafız Esad’ın heykelleri yıkıldı.
- Baas rejimi ve Esad ailesinin iktidarının çöktüğü Suriye’de, rejim karşıtı silahlı gruplar, PKK/YPG'nin işgaline giren Deyrizor'un merkezine girmeye başladı.
