6’lı masanın hedefi ithalat bağımlısı bir Türkiye mi?

6'lı masanın hazırladığı, toplamda 2 bin 300'den fazla vaadin yer aldığı 244 sayfalık mutabakat metnindeki ekonomi vaatlerinin çelişkili ifadelerle dolu olması dikkat çekti.

6'LI MASANIN HEDEFİ: ‘TÜRKİYE EKONOMİ MODELİ’

AK Parti'nin Türkiye'ye kazandırdığı mega projelerin neredeyse tamamını hedef alan altılı masanın asıl hedefi ise dünya ekonomilerinin çıkış aradığı dönemde hayata geçirilen ve Türkiye'yi pozitif ayrıştıran Türkiye Ekonomi Modeli oldu.

Koronavirüs salgını ve Rusya-Ukrayna savaşı, dünya ekonomilerinde büyük değişim ve dönüşümü şart kıldı. Bu süreçte Türkiye büyük bir makas değişikliği yaparak Türkiye'nin dinamiklerine uygun olarak hazırlanmış 'Türkiye Ekonomi Modeli'ni hayata geçirdi.

Yeni model düşük faiz, yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla üzerine kurulurken; içeride muhalefet dışarı da ise batı medyası modelin başarılı olma şansının olmadığını iddia ediyordu.

'TÜRKİYE BUNU NASIL BAŞARIYOR?'

Avrupa ve ABD gibi ülkelerin faiz artışlarıyla yönlendirmeye çalıştığı bu değişim ülkelere resesyon ve işsizlik olarak geri dönerken, bu süreçte Türkiye her ay açıklanan rakamlarda modelin Türkiye'ye uygunluğu tescil etti. Bu süreçte kurda istikrar sağlanırken, ihracatta rekorlar peş peşe geldi. Aynı zamanda işsizlikte istenen tek hane yakalandı ve dünya ekonomileri küçülürken Türkiye büyüme kaydeden nadir ülkelerden biri oldu. Son dönemde Türkiye ekonomisinin en büyük problemi olan enflasyon ise Aralık ayı itibariyle düşüş trendine girdi.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve G20 ülkeleri arasında ikinci çeyrekte en hızlı büyüyen ülke Türkiye oldu. İlk sırada yüzde 8,3'lük büyüme ile Slovenya, ikinci sırada da yüzde 7,6 ile Türkiye yer aldı.

Türkiye’nin ikinci çeyrekte yüzde 7.6 büyümesinin ardından Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Robin Brooks ise şu ifadeleri kullanmıştı: “Türkiye’nin net ihracatı son 2 yılda büyümeye katkı sağladı. Türkiye ekonomisinin büyük bir patlama yapması için piyasalara yönelik küçük bir adım atması bile yeterli. Politikada küçük bir değişim bu büyük patlamanın önünü açacak”

Hatta Türkiye Ekonomi Modeli'nin bu başarısını şaşıran İngiliz Financial Times ve The Economist gazetesi 'Türkiye bunu nasıl başarıyor?' diye sorunca Nebati, "Türkiye Ekonomi Modeli: Yatırım, üretim, istihdam, ihracat, büyüme." şeklinde cevap vermişti.

Türkiye Ekonomi Modeli'nin başarısını itiraf eden benzer makale Bloomberg'den de gelmişti. Bloomberg, "Dünyanın en kötü enflasyon krizlerinden biri henüz Türkiye ekonomisini rayından çıkarmış değil." derken The Wall Street Journal ise “Erdoğan'ın ekonomik modeli bu süreçten yara almadan kurtulabilir” yorumunda bulunmuştu.

'İTHALAT BAĞIMLISI TÜRKİYE HAYALİ'

Türkiye dinamiklerine uygun model ile sorunları bir bir çözerek kalkınma ve büyüme yolunda emin adımlarla ilerlerken altılı masanın mutabakat metninde yer alan vaatler ise ithalat bağımlısı bir Türkiye'ye işaret ediyor.

METİNDE EKONOMİST VE İKTİSATÇILARA GÖRE GERÇEKLERDEN UZAK VAATLER YER ALDI

-Ekonomist ve iktisatçıların gerçeklerden uzak olarak nitelediği metinde altılı masa, enflasyonu iki yıl içinde tek haneye kalıcı bir biçimde indirme, 5 yıl içerisinde dolar cinsinden kişi başına milli geliri en az iki katına çıkarma, ortalama yüzde 5 büyüme ve 600 milyar ihracat vaat etse de bunları nasıl yapacağına dair en ufak bir bilgi ve proje paylaşmadı.

-Uzmanlara göre  5 yıl içerisinde dolar cinsinden kişi başına milli geliri en az iki katına çıkarmak için yıllık yüzde 15'in üzerinde bir büyüme gerekiyor ki bu ekonomik gerçeklerden çok uzak. 

-Metinde diğer bir çelişkili nokta da aşırı değerli TL ile beraber enflasyonu 2 yıl gibi bir sürede kalıcı tek haneye indirme hedefi. Bunun için astronomik düzeyde yabancı sermayenin çekilmesi gerekiyor. Bunu yapmak için çok yüksek faiz artışları öngörülüyor. Altılı masa hem bu kadar faiz artırıp hem de enflasyonu nasıl düşürmeyi planladığını açıklayamıyor.

-Altılı masa planladıkları aşırı yüksek faiz ortamında yatırımların duracağından bihaber Ağustos'ta tek haneye düşen ve şuan yüzde 10,2 olan işsizliği tek haneye düşürmeyi vaat etti.

Öte yandan hem aşırı değerli TL hem de yüksek faizli ortamda üretim ve yatırımlar durmuşken altılı masanın 600 milyar dolar ihracat vaadi ekonomistlere göre bir tam bir 'hayal'

ALTILI MASAYA ZOR SORULAR

Muhalefetin açıkladığı yol haritasına baktığını ve enflasyonu nasıl önleyeceklerine ilişkin bir yol haritalarının olmadığını söyleyen Bakan Nebati, 6’lı masaya ve 6’lı masanın ekonomistlerine 5 zor soru yöneltti;

Enflasyonu düşüreceğiz diyorlar, bunun için enstrümanlarınız nedir? Açıklasınlar.

Faiz artıracak mısınız, artırmayacak mısınız? Faiz artıracaksanız ne kadarlık bir artırım düşünüyorsunuz? Manşet enflasyonla iletişimi nasıl olacak?

Bunlarla işsizlik ve kapanan şirket sayısı ne kadar artacak?

Dövizle ilgili de IMF’den borç almayı tasarlıyorsanız ne kadar borç alacaksınız?

Buna ne kadar faiz vereceksiniz? Bu ithalatı ihracatı ne kadar etkileyecek?